Nieuws van de Fractie: afschaffing HH1 ter discussie!

Nieuws van de Fractie – december 2014

Afschaffing eenvoudige huishoudelijke hulp ter discussie door uitspraak Groningse rechter!

Wij namen op dinsdag 9 december kennis van de uitspraak van de Groningse rechtbank over een WMO-beroepszaak. Hieruit blijkt dat het zonder meer afschaffen van de eenvoudige huishoudelijke hulp (HH1), zoals ook plaats heeft gevonden in De Bilt, volgens de rechter niet kan. De betreffende gemeente Dantumadeel heeft al besloten de afschaffing terug te draaien.

Reden voor ons om het verzoek tot een extra raadsdebat mede in te dienen. De centrale vraag is natuurlijk: wat zijn de consequenties van deze rechterlijke uitspraak?! Immers, in onze gemeente hebben honderden (!) mensen een brief gehad van het college met de mededeling dat hun hulp in de huishouding stopt.

Wij denken dat er snel helderheid moet komen voor Biltenaren die op dit moment gebruik maken van HH1 en ondertussen een brief van het college hebben gekregen dat hun zorg per 1 april 2015 stopt. Daarom hebben wij samen met SP en Beter de Bilt (de andere fracties vonden de rechterlijke uitspraak minder urgent) een intensief debat gevoerd met het college.

De PvdA-fractie heeft ook een “meldpunt keukentafelgesprek” geopend om ervaringen met het keukentafelgesprek te vernemen. De uitkomsten hiervan waren ook een reden om tijdens de laatste raadsvergadering van het jaar over deze eerste uitkomsten van gedachten te wisselen. De kwaliteit van de gesprekken laat helaas vaak te wensen over! En dat is niet best: het keukentafelgesprek dient om te toetsen of mensen gemeentelijke ondersteuning krijgen.

Samengevat zijn onze vraagtekens bij het door het college gevoerde beleid alleen maar groter geworden en zijn onze zorgen toegenomen over de zorgvuldigheid van de aanpak.

Uitspraak rechter

Het onderwerp WMO cq. huishoudelijke hulp is door de uitspraak van de Groningse rechtbank over het schrappen van de huishoudelijke hulp 1 door de gemeente Dantumadeel actueel en urgent geworden.  Kort samengevat heeft de rechter het volgende gesteld:

De huishoudelijke hulp kan op basis van de WMO 2007 in beginsel worden beëindigd, als er iets is gewijzigd. Daarbij valt vooral te denken aan de omstandigheden waarin de betrokkene verkeert. De gemeente had de huishoudelijke hulp daarom niet mogen stopzetten zonder nader onderzoek te verrichten naar onder meer de mogelijke gevolgen voor de gezondheid en het welbevinden van het echtpaar. Uit niets blijkt dat de persoonlijke omstandigheden van het echtpaar na het laatste onderzoek in 2012 zijn verbeterd.

Onze conclusies

De PvdA-fractie heeft de volgende voorlopige conclusies getrokken na bestudering van de rechterlijke uitspraak, namelijk dat:

1. huishoudelijke hulp alleen stopgezet kan worden wanneer de omstandigheden van de cliënt gewijzigd zijn
2. en dan nog alleen wanneer dit door de gemeente is onderzocht
3. het categoriaal / generiek stop zetten van huishoudelijke hulp voor alle cliënten derhalve niet mogelijk is

Ook het Biltse college heeft in generieke zin de huishoudelijke hulp afgeschaft. Vervolgens heeft het college begin oktober de bestaande HH-cliënten een brief gestuurd met de mededeling dat de eenvoudige huishoudelijke hulp afgeschaft wordt en dat zij geen recht meer hebben op deze vorm van hulp. De belangrijkste passage uit de brief:

De gemeenteraad heeft besloten dat de eenvoudige hulp bij het huishouden (HH1) vanaf 1 januari 2015 niet meer wordt verstrekt. Er is wel een overgangstermijn ingesteld tot 1 april 2015. Daarna wordt de huishoudelijke hulp voor u in principe beëindigd.

Weliswaar geeft het college in de brief aan dat een persoonlijk gesprek mogelijk is, maar het is een vaststaand gegeven dat de eenvoudige huishoudelijke hulp afgeschaft is en dat men daar geen recht meer op heeft.

De PvdA trekt, na bestudering van deze brief mede in het licht van de rechterlijke uitspraak, de volgende conclusies:

1. ook in de Bilt is de huishoudelijke hulp 1 categoriaal afgeschaft hetgeen volgens de rechterlijke uitspraak niet toegestaan is
2. de mogelijkheid van een persoonlijk gesprek wordt niet eerder dan na afschaffing van HH1 aangeboden en wordt niet gebruikt om te bepalen of de individuele omstandigheden zijn gewijzigd waardoor het recht op HH1 mogelijk vervalt

Onafhankelijke juridische toetsing …

Het college bleef voet bij stuk houden dat zij “op het juiste pad bezig is” en toverde op het laatste moment een juridisch advies tevoorschijn waaruit dat zou moeten blijken. De burgemeester stond echter niet toe dat dit advies ter plekke uitgedeeld werd.

Daardoor was plotseling ons verzoek om de rechterlijke uitspraak op consequenties voor De Biltse situatie te laten toetsen door een onafhankelijk jurist niet haalbaar: het college had dat zelf op het laatste moment gedaan, maar wilde het niet delen met de raad.

Een erg onbevredigend gevoel resteerde bij met name PvdA, SP en Beter de Bilt, omdat iedereen wel aanvoelde dat een jurist nooit na zo’n korte tijd om een rechterlijke uitspraak te bestuderen onomwonden zou concluderen dat er “niks aan de hand zou zijn”.

Ondertussen hebben we het juridisch advies van het college ontvangen. Dat bestuderen we eerst rustig en bepalen dan wat onze volgende stappen zullen zijn. Wij denken nog steeds dat de HH1 voor honderden mensen op verkeerde gronden is afgeschaft. Zij hebben recht op helderheid!

Wordt dus vervolgd …