De woningmarkt is oververhit en functioneert niet. Zeker ook in De Bilt en de regio Utrecht. Het is voor veel mensen te moeilijk om een passend en betaalbaar huis in onze gemeente te vinden. De PvdA wil dat de gemeente de regie neemt, een actief grondbeleid voert en aan corporaties en sociaal gedreven beleggers een centrale rol geeft.
Wonen is een grondrecht en kan niet aan de markt worden overgelaten.
De wachttijd voor een sociale huurwoning in De Bilt is opgelopen tot bijna 11 jaar. Het aantal sociale huurwoningen ligt beneden het landelijk gemiddelde. In het middensegment (koop en huur) is ook vrijwel niets te krijgen. Dat is onrechtvaardig en leidt tot scheefhuur en stagnatie in de bevolkingsopbouw van onze gemeente. Starters en jonge gezinnen kunnen bijvoorbeeld moeilijk een huis vinden terwijl we die juist aan onze gemeente willen binden. Hiernaast vergrijst De Bilt in hoog tempo. Dat raakt ook de woningmarkt. Er is grote behoefte aan woningen voor 55+. Bij gebrek aan voldoende appartementen blijven ouderen aangewezen op hun eigen, vaak veel te ruime woningen. Ook dat leidt tot stagnatie, te weinig doorstroming op de woningmarkt en heeft een onnodig prijsopdrijvend effect. Willen wij goed en betaalbaar wonen weer toegankelijk maken, dan zal er gebouwd en verbouwd moeten worden en dat heeft ook invloed op het milieu, het klimaat en onze leefomgeving. Wij willen dat ieder bouwplan per saldo tot verbetering leidt op die gebieden.
Daarnaast zal de gemeente strenge regels in moeten voeren als het gaat om:
- voor wie we bouwen (starters, senioren en eenpersoons- huishoudens),
- wat we bouwen (vooral appartementen en kleine woningen),
- aan wie we woningen toewijzen (vooral eigen inwoners)
- en wie we buiten de deur willen houden (project- ontwikkelaars die snel geld willen verdienen en malafide huisjesmelkers).
Wil De Bilt deze achterstand inlopen, dan moeten er voor 2030 minimaal 350 corporatiewoningen bij en 190 middenhuurwoningen gebouwd worden, ook willen wij minimaal 100 sociale koopwoningen realiseren voor 2030. PvdA De Bilt wil voor 2040 1.000 nieuwe sociale huurwoningen, 500 middenhuur-woningen en 250 sociale koopwoningen bouwen, op deze manier zorgen we ervoor dat wonen in De Bilt bereikbaar blijft voor iedereen.
Onze speerpunten
De bestaande woningvoorraad moet zorgvuldig worden ingezet om de woningnood aan te pakken. Huren moeten betaalbaar blijven en scheefhuur moet worden tegengegaan. Waar mogelijk, wordt een al te eenzijdige bewonerssamenstelling voorkomen, we willen dus gemengde wijken met sociale en middenhuur en koopwoningen.
- We willen dat verhuur alleen mogelijk is met vergunning en ‘verkamering’ en andere ongewenste vormen van huur tegengaan.
- De woningvoorraad moet worden verduurzaamd. De lasten hiervan moeten eerlijk worden verdeeld, onder andere door de opbrengsten uit plaatselijke energieprojecten. Bij het verduurzamen van bestaande woningen is het belangrijk om een realistische kosten-baten analyse te maken. Negentiende- eeuwse arbeiderswoningen isoleren is verstandig en haalbaar, maar nul op de meter in zulke woningen realiseren is dat niet. We beginnen met het verduurzamen van huurwijken, huiseigenaren kunnen hierbij aansluiten.
- We houden vast aan minimaal 30% sociale huur en verhogen het percentage middenhuur per project naar minimaal 20%. Bij project- ontwikkeling van sociale woningbouw, middenhuur en sociale koop werken we zoveel mogelijk samen met onze woningbouwcorporaties, zetten we die in als project- ontwikkelaar.
2.1 Creatief omgaan met bestaande bebouwing
Binnen de bestaande bebouwing willen wij ruim baan geven aan uitbreiding van het woningbestand door verruiming van de mogelijkheden van woningsplitsing, perceelsplitsing en het herbestemmen van kantoren en andere bedrijfsruimte naar woonruimte.
Onze voorwaarden hierbij:
- Passend binnen het DNA van de betreffende kern of wijk.
- Met behoud van bomen en groen.
- In goed overleg met directe omwonenden.
- Stedenbouwkundig inpasbaar.
- Geen verzwaring van verkeers- en parkeerdruk.
- Zoveel mogelijk levensloopbestendig.
- Natuur- en landschapsinclusief.
- Ten minste energieneutraal.
- Geen ‘verkamering’ of andere ongewenste vormen van verhuur.
bij grotere plannen:
- Ontwikkeling door corporaties, al dan niet in samenwerking met sociaal gedreven beleggers.
- Vooral appartementen.
- Hoofdzakelijk huur, voor starters, jonge gezinnen en ouderen.
- Vooral sociale en middenhuur.
- Eventueel aangevuld met betaalbare koopwoningen met antispeculatie- en zelfbewoningsbeding (mogelijk gemaakt door een motie van GroenLinks en PvdA uit 2020 in onze gemeente).
2.2 Woningbouw krijgt voorrang in kernen en wijken
Binnen de bestaande kernen en wijken heeft wonen en woningbouw voorrang. Bedrijven (afgezien van winkels en licht- ambachtelijke bedrijven) worden geconcentreerd op bestaande bedrijventerreinen.
- We hanteren het instrument van ‘de doelgroepenverordening’. Hiermee leggen we vast hoelang de sociale en middeldure huurwoningen behouden blijven als sociale en middeldure huurwoningen. Wij stellen deze instandhoudingstermijn op minimaal 25 jaar, zodat deze woningen voor langere tijd betaalbaar blijven.
- Jongeren en starters uit onze gemeente kunnen geen betaalbare (sociale) huurwoning vinden en vertrekken of blijven daarom lang thuis wonen, gezinnen vinden geen betaalbare woning en senioren vinden geen geschikt appartement. Daarom willen we dat bij zoveel mogelijk van de nieuw op te leveren sociale huurwoningen en middeldure huurwoningen inwoners van De Bilt voorrang krijgen, dit spreken we per project met SSW af. Ook bij koopwoningen proberen we af te spreken dat zoveel mogelijk woningen worden toegewezen aan lokaal woningzoekenden, dit spreken we af met de project-ontwikkelaars in de onderhandelingen. Ook realiseren we zoveel mogelijk sociale koopwoningen, dit zijn woningen die bij verkoop betaalbaar blijven. In de huisvestingsverordening leggen we voorrangsregels vast voor het toewijzen van sociale- en middeldure huur aan mensen met lokale binding aan de vier kleine kernen, Maartensdijk, Hollandsche Rading, Groenekan en Westbroek. Zij krijgen voorrang bij minimaal 30% van de vrijgekomen sociale en middenhuurwoningen, helaas bestaat deze mogelijkheid niet voor grotere kernen zoals De Bilt (11.000 inwoners en Bilthoven (23.000 inwoners).
- De gemeente stimuleert gezamenlijke woonvormen voor ouderen, zoals de Knarrenhof. In overleg met de initiatiefnemers probeert de gemeente een goede plek voor een Knarrenhof te vinden.
- We willen voorkomen dat projectontwikkelaars heel veel geld verdienen aan de woningnood. Daarom verkopen we onze grond/geven we alleen een vergunning aan projectontwikkelaars die onze eisen van minimaal 30% sociale huurwoningen en 20% middenhuurwoningen accepteren.
- We leggen in de afspraken met projectontwikkelaars een instandhoudingstermijn van 25 jaar vast, zodat de betaalbare woningen voor langere tijd beschikbaar blijven.
- We onderzoeken de mogelijkheden voor het realiseren van betaalbare koop. Bijvoorbeeld:
- De inzet van een revolverend gebiedsfonds (fonds dat zekerheid biedt aan een gemeente dat woningbouw en aanleg van wijken gerealiseerd wordt en betaalbaar blijft voor woningbouw samen met Provincie en private partijen) naar het voorbeeld van Nieuwegein of;
- Het opzetten van een koop garant fonds (pilot in Gelderland) of;
- Maatschappelijk gebonden eigendom. Het biedt consumenten de mogelijkheid om een sociale huurwoning te kopen. Doorstroming naar de koopsector wordt zo toegankelijker. Door verplichte terugkoop aan de coöperatie (i.p.v. op de vrije markt) blijft de woning behouden voor sociale huur of goedkope koop.
De nadruk op bouwen in kernen en wijken ligt op snelle verwezenlijking van lopende plannen en projecten.
Onze voorwaarden hierbij:
- Passend binnen het DNA van de betreffende kern of wijk.
- Met behoud van bomen en groen.
- We staan alleen hoogbouw (meer dan 10 woonlagen) toe als dit past bij de inrichting van de wijk. Op basis van actieve participatie van bewoners en andere belanghebbenden.,
- Op basis van actieve participatie van bewoners en andere belanghebbenden.
- Ontwikkeling bij voorkeur door corporaties, al dan niet in samenwerking met sociaal gedreven beleggers.
- Vooral appartementen.
- Overwegend (minstens 50%) sociale en middenhuur.
- Bij koop zelfbewoningsplicht en anti-speculatiebeding.
- Natuur- en landschapsinclusief.
- Ten minste energieneutraal.
- Lage parkeernormen, beperkte stijging verkeersdruk en goede aansluiting op openbaar vervoer.
Bij nieuwe plannen in de bestaande kernen en wijken geldt als aanvullende voorwaarde:
- Onder regie van de gemeente, verkregen op basis van actief grondbeleid of in samenwerking met niet op speculatie gerichte grondeigenaren.
- Het gemeentelijk voorkeursrecht tot koop wordt, indien noodzakelijk, ingezet voor toekomstige bouwlocaties, hiermee kan de gemeente tijdelijk koop door anderen voorkomen.
2.3 Specifieke projecten
Hier willen wij de Schapenweide als bouwlocatie voor woningen noemen. De vorige coalitie heeft hier ook 50.000 m2 bedrijfsruimte bedacht, die overbodig is. PvdA De Bilt kiest voor 100% woningbouw (+/- 500 woningen), in een autoluwe eco- wijk met een lage parkeernorm (maximaal 0,4 per huis aan de randen van de wijk) in combinatie met goed OV, parkeervergunningen in de nieuwe en omringende wijken en andere slimme manieren om de verkeersdruk te reguleren. PvdA De Bilt is ervan overtuigd dat er genoeg woningzoekenden zijn die een bewuste duurzame keuze maken en onder andere af willen zien van particulier auto- gebruik.
Westbroek:
“Een daadkrachtig gemeentebestuur zou al lang iets gedaan hebben met de bouwplannen van Van Wijnen en het project Schuurman.”
Dat betekent niet dat de bouw al gereed zou zijn: er zijn ook inwoners met bezwaren. Maar nu staan deze projecten stil en de gemeente lijkt niets te doen. Daarmee hangen deze bouwprojecten al jaren boven de markt, terwijl er al lang duidelijkheid had kunnen zijn. Nota Bene: de woningbouwopdracht voor Westbroek is 50 woningen. Met deze twee projecten zou meer dan de helft van dit aantal gerealiseerd kunnen worden. PvdA De Bilt wil hier wel werk van maken evenals het woningbouwprogramma in Maartensdijk. Ook dit project lijkt stil te liggen. M.b.t. het kiezen van de plek om 200 woningen te bouwen is er nog geen overeenstemming in Maartensdijk. Dat betekent niet dat we een impasse moeten laten ontstaan. Het gemeentebestuur moet alles op alles zetten om ook dit woningbouwproject, in goede participatie met de inwoners van Maartensdijk, te realiseren. Ook in Maartensdijk zijn nieuwe betaalbare woningen broodnodig! Mogelijk worden deze woningen buiten de rode contouren gebouwd, hier gaan we in volgende tekst verder op in.
2.4 Buiten de Rode contouren: bouwen waar mogelijk
Buiten de rode contouren zien wij – in aansluiting op het beleid van de Provincie Utrecht – mogelijkheden voor nieuwbouw.
Onze voorwaarden hierbij:
- Op eigen grond van de gemeente, verkregen op basis van actief grondbeleid of in samenwerking met niet op speculatie gerichte grondeigenaren.
- Op basis van actieve participatie van bewoners en andere belanghebbenden.
- Ontwikkeling door corporaties, al dan niet in samenwerking met sociaal gedreven beleggers.
- Overwegend (minstens 50%) sociale en middenhuur.
- Bij koop zelfbewoningsplicht en anti-speculatiebeding.
- Natuur- en landschapsinclusief (en niet in de NNN, ecologische hoofdstructuur).
- Ten minste energieneutraal.
- We staan alleen hoogbouw toe als dit past bij de inrichting van de wijk ernaast.
- Lage parkeernormen, beperkte stijging verkeersdruk en goede aansluiting op openbaar vervoer (bouwen in de buurt van OV-knooppunten).